انقباضات زودرس بطنی نوع رایجی از ضربان‌های  قلبی نامنظم (آریتمی) هستند و با عناوین زیر نیز شناخته می‌شوند:

• کمپلکس‌های زودرس بطنی
• ضربان‌های زودرس بطنی
• اکستراسیستول های بطنی

معمولا انقباضات زودرس بطنی در افراد بدون بیماری قلبی که به صورت موردی اتفاق می افتند، نگران کننده نیستند و احتمالا نیاز به درمان ندارند اما در افرادی که بیماری زمینه ای قلبی دارند و به صورت مکرر دچار این عارضه می شوند بهتر است جدی تلقی شده و تحت درمان قرار بگیرند.

علائم

انقباضات زودرس بطنی اغلب علائم کمی ایجاد می کنند یا بدون علامت هستند  اما این ضربان های اضافی ممکن است به صورت های مختلفی بروز پیدا کنند، مانند:

لرزش

احساس ضربان قلب به شکل کوبیدن یا پریدن

عدم احساس ضربان قلب

افزایش تپش قلب

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر احساس لرزش و غیرعادی در قفسه سینه خود دارید یا ضربان قلب خود را احساس نمی کنید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. یک پزشک می تواند تعیین کند که این علائم ناشی از بیماری های قلبی است یا دلیل دیگری دارد. زیرا بیماری‌های دیگر مانند اضطراب، تعداد کم گلبول‌های قرمز خون (کم خونی)، پرکاری تیروئید (هایپرتیروئیدیسم) و عفونت‌ها هم می توانند علائم و نشانه های مشابهی ایجاد کنند.

علل

برای درک بهتر علت انقباضات زودرس بطنی (PVC)، دانستن نحوه ضربان قلب کمک کننده است.

قلب از 4 حفره تشکیل شده است: دو حفره بالایی که دهلیز و دو حفره پایینی که بطن ها هستند.

ریتم قلب توسط یک ضربان ساز طبیعی (گره سینوسی) که در حفره بالایی و سمت راست (دهلیز) قرار دارد، کنترل می شود. گره سینوسی سیگنال های الکتریکی را ارسال می کند که موجب شروع ضربان قلب می شود. این سیگنال های الکتریکی در سراسر دهلیز حرکت می کنند و باعث انقباض عضلات قلب می شوند و در نهایت خون به داخل بطن پمپ می شود.

سپس سیگنال ها به دسته ای از سلول ها به نام گره دهلیزی بطنی (AV) می رسند و در این نقطه سرعت آن ها کاهش می یابد. این تاخیز جزئی باعث پر شدن بطن ها از خون می شود. هنگامی که سیگنال های الکتریکی به بطن ها می رسند، این حفره ها منقبض شده و خون را به ریه و بقیه بدن پمپ می کنند.

در یک قلب معمولی، این فرآیند سیگنال دهی قلب معمولاً به آرامی انجام می شود و در نتیجه ضربان قلب در حالت استراحت 60 تا 100 ضربه در دقیقه است.

PVC ها انقباضات نامنظمی هستند که به جای دهلیزها از بطن ها شروع می شوند و معمولاً زودتر از ضربان قلب مورد انتظار بعدی می زند.

چرا ضربان اضافی رخ می دهد؟

علت انقباضات زودرس بطنی همیشه مشخص نیست. برخی موارد از جمله بیماری های قلبی و یا تغییرات در بدن می توانند سلول های حفره های پایینی قلب را از نظر الکتریکی ناپایدار کنند. بیماری قلبی یا جای زخم ممکن است باعث شود سیگنال های قلب به اشتباه هدایت شوند.

انقباضات زودرس بطنی می تواند با موارد زیر همراه باشد:

• برخی داروها، از جمله ضداحتقان ها و آنتی هیستامین ها
• الکل یا مواد مخدر غیرقانونی
• محرک ها مانند تنباکو و قهوه
• افزایش سطح آدرنالین در بدن که ممکن است ناشی از ورزش یا اضطراب باشد
• آسیب عضله قلب در اثر بیماری عروق کرونر، بیماری مادرزادی قلب، فشار خون بالا یا نارسایی قلبی

عوامل خطر

موارد زیر می تواند خطر انقاباضات زودرس بطنی را افزایش دهند:

• کافئین، تنباکو، الکل و داروهای غیرقانونی
• محرک ها مانند کوکائین یا مت آمفتامین ها
• ورزش (در انواع خاصی از انقباضات زودرس بطنی)
• فشار خون بالا
• اضطراب
• بیماری های قلبی، از جمله بیماری های مادرزادی قلب، بیماری های عروق کرونر، حمله قلبی، نارسایی قلبی و ضعیف شدن ماهیچه قلب (کاردیومیوپاتی)

عوارض

داشتن انقباضات زودرس بطنی مکرر یا الگوهای خاصی از آنها ممکن است خطر ابتلا به مشکلات ریتم قلب (آریتمی) یا ضعیف شدن عضله قلب (کاردیومیوپاتی) را افزایش دهد. این انقباضات زودرس مکرر، هنگامی که با بیماری قلبی همراه باشد، در موارد معدود می تواند منجر به ریتم های بی نظم و خطرناک قلب و احتمالاً مرگ ناگهانی شود.